अंजुमनउपहारकाव्य संगमगीतगौरव ग्राम गौरवग्रंथदोहे पुराने अंक संकलनअभिव्यक्ति कुण्डलियाहाइकुहास्य व्यंग्यक्षणिकाएँदिशांतर

kavya saMgama 

kavya saMgama ko [sa AMk maoM p`stut hO sauKpala kI pMjaabaI kivataeM dovanaagarI ilaip maoM¸  ihndI $paMtr SakuMtlaa ka hO.

janma : 1960¸ pMjaaba¸ Baart maoM.iSaxaa : 1982 maoM pMjaaba kRiYa ivaSvaivaValaya¸ lauiQayaanaa sao pSau iva&ana maoM snaatk. 1995 maoM yaUnaIvaisa-TI Aa^f gauAlf¸ kOnaoDa sao Da^@Tr Aa^f vaOTrnarI saa[-Msa.rcanaaeM : 'caup caupIto cao~ caiZ,yaa' pMjaabaI kavya saMga`h.Baart tqaa kOnaoDa sao pMjaabaI BaaYaa maoM p`kaiSat haonao vaalao ivaiBanna p~–pi~kaAaoM maoM p`kaiSat laoK tqaa kivataeM.

Apnao phlao hI kavya saMga`h Wara doSa–ivadoSa ko pMjaabaI jagat maoM caica-t hao jaanao vaalao Da^• sauKpala bahumauKI p`itBaa saMpnna vyai@t hOM. ivadoSa maoM rhto hue BaI inarMtr pMjaabaI BaaYaa kI saovaa maoM jauTo rhnaa ]nako pMjaabaI BaaYaa ko p`it p`oma ka spYT p`maaNa hO. doSa–ivadoSa kI ivaiBanna pMjaabaI saMsqaaAaoM sao jauD,o haonao ko saaqa–saaqa vao kuC ek ka sauyaaogya saMcaalana BaI kr rho hOM. [sa ko Aitir@t 'saOsakaTUna kmyaUinaTI roiDyaao' kOnaoDa sao p`saairt haonao vaalao 'saMgaIt maalaa' kaya-Ëma ko AMtga-t ihMdI tqaa pMjaabaI p`aoga`ama maoM samaya–samaya pr ApnaI p`BaavapUNa- p`stuit Wara vao ivadoSa maoM rhto BaartIyaaoM ka mana jaIt rho hOM.

saMp`it : p`va@ta¸ vaOsTna- ka^laoja Aa^f vaOTrnarI maODIsana¸ yaUnaIvaisa-TI Aa^f saskOcavaana¸ saOsakaTUna¸ kOnaoDa.
saMpk- :
sukh_pal@hotmail.com


dIvaa balada rho

kao[- dIvaa taM balada rho
baoSak balao naa sacaIMmaucaIM
baoSak balao iKyaalaaM ivaca hI
dIvao sada hI balado hundo
phlaaM phla iKyaalaaM ivaca hI

AMdr caanaNa caanaNa hunda
pOr baahr nauM tur pOMdo nao
naja,r dI hd vaI TuT jaaMdI hO
CatI ivaca laaO jaga jaaMdI hO

sardla ]<ao riKAa dIvaa
sad\do vargaa hunda hO
sad\da – iksao mausaaifr naUM
sad\da – AapnaI ihmmat naUM
sad\da – ivasaro saupnao naUM

dIvaa jagada r@Kna la[-
dao hqa ]zdo AaoT nao doMdo
naja,r daIvao naUM tkdI rhdIM
knna hvaa dIAaM ibaDkaM laOMdo
ipnDo do ivaca hrkt hundI
baullaaM caaoM Ardasa hO fuTdI
dIvaa jagada r@Kna do la[-
saarI haoMd hI jaga ]zdI

kao[- dIvaa taM balada rho
baoSak balao iKyaalaaM ivaca hI
dIvao sada hI balado hundo–
phlaaM phla iKyaalaaM ivaca hI

BaoMT

fula do badlao
fula nahIM maMgada

tU maora fula savaIkar kroM
ehao maMgada

tOnaUM BaoMT krko
jad maOM prtaMgaa
maora fula –
rh jaavaogaa toro kaola
torI mahk –
Aa jaavaogI maoro naala .


rba

maOM [kllaa saI
DirAa hao[yaa saaM bahut

Aaoh khna laggao –
'[k rba isarja laO
ijahDa, sada toro AMga saMga rho'.

maOM }Mvao hI kIta– –

kuja idnaaM baad for Aae Aaoh
Dr maora halao vaI nahIM saI igaAa

khna laggao
'rba naUM tkD,a kr do
saba taoM taktvar
kula duinayaaM taoM }pr
Aapnao taoM vaI }pr'

maOM kIta –
to Dr jaaMda irha

huNa AaKdo nao– –

'rba taoM Dr
Aaoh toro taoM –
saba duinayaaM taoM –
taktvar e
AsaIM naoD,o haM ]sado
saaDo taoM vaI Dr'

pihlaaM maOM isarf [klla taoM Drda saaM
huNa rba taoM vaI Drda haM
to AaohnaaM taoM vaI.

ikrae da Gar

maOM ikrae do Gar ivaca rOMhda haM

Gar AaK irha hO :
maOM taM kovala Gar haM
maOMnaU ikrae da haoNa da $tbaa tUM id<aa e

maOM tOnaUM saMBaaladI hao[-
torI maaM haM
torI ]DIk krdI
saaqaNa haM
hr $<ao tora saaqa doMda
BaONa Bara haM
torI hr Amaanat saMBaala ko rKda
tora ima<ar haM

tUM saMgaIt CoD,oM
maOM gaUMja pOMda haM
tOnaUM caup caahIdI haovao
maOM hr Saaor naUM varja doMda haM

toro AaohnaaM saundr BaodaM da
ivaSavaasa patr haM
ijanaaM nUM idna do caanaNa ivaca
tU nahI maaNa sakda

maoro iBat isarf toro la[- Kulado nao
jaaM toro ipAairyaaM la[-
tUM AavaoM
naa AavaoM
calaa jaavaoM –
tOnaUM ]DIkda maOM ikQaro nahIM jaaMda–

kI halao vaI maOM tora ‘AapNaa’ nahIM Ć

maInaUM dsa kI frk hO
maoro ivaca to BaivaK do ]sa Gar ivaca
ijasa naUM tUM kdI AapNaa AaKoMgaa–

maOM caup haM 

maorIyaMa A@KaM ivaca
paNaI isaMma Aaa[yaa hO
maOM ivahD,o ivaca
fullaaM dIyaaM jaD,aM baIja id<aIyaaM nao
AgalaI bahar [h maaOlaNagaIyaaM
]daoM – maOM [<qao nahIM haovaaMgaa

maOM calaa jaavaaMgaa
Gar la[- maora Qanavaad
e<qao iKiD,Aa rih jaavaogaa .

dIvao do pOr

hnaora kOMhda hO :
maOM dIvao do pOr kja laOMda haM
eh ikQaro nahIM jaaMda

dIvaa kOMhda hO :
maOM AaohnaaM saairyaaM ivaca turda haM
jaao maoro caanaNa ivaca turdo nao – –.

caIk

jabar janaah dI JaMbaI hao[- kuD,I nao koha Á
‘ ijasama naUM maMdr AaKNa vaalao kvaI
maorI pID, naUM vaI rah do – –

JaukIyaaM A@KaM naala kvaI baaoilaAa Á
‘toro maMdr dI sardla ]<ao
toro hI lahU naala torI balaI doNa vaailayaaM da
caohra maoro vargaa saI
A@KaM to h%qa vaI maoro joaho
maOM kohD,o h%qaaM naala klama cau@kaM Ć

kuD,I baaolaI Á
‘kvaI isarf h%qa hI nahIM¸
ijasama hI nahIM –
mana vaI hunda hO
caotnaa vaI – –’

‘tora ijakr krna la[-
toro vasatr laahuNa da jaora –
maoro ivaca nahIM”

‘kao[- vaolaa saI – maOM ijasama saaM ¸ mana saaM
Ajja taM maOM inarI pID, haM
pID, ]pr kao[- vasatr nahIM hunda’

‘torI pID, dI kOhr Qaup naala
Sabad maoro saMGa ivaca sauk gae nao’

‘maorI pID, naUM Sabad nahIM – saMGa caahIda hO
ija%qaaoM Aaoh pID, bana ko inakla sako – kvaI
kI tUM Aaoh caIk banaoMgaa
jaao saMGa ivaca naPpI hao[-caIk nUa tk ko fuTdI hO – – Ć’

Aaoh puCdo nao

iknnao saaro saupnao –
iknnao baD,o Baod –
iknnao hI sacca –

maOnaUM CU ko AaKdo nao –

toro kaola h%qa nao –
h%qaaM ivaca bala hO –
toro kaola dirSTI hO –
to ]k jaubaana vaI –

saanaUM Kaolada ikAaoM nahIM Ć
tOnaUM maaM bananaa nahIM AaOMda Ć

saIta

saIta naUM samaJa nahIM AaOMda Á

BaavaoM eh janak da frja haovao –
dSarqa da maaNa haovao –
rama dI marjaada haovao –
laCmaNa dI roKa haovao –
ravaNa da AhMkar haovao –
jaaM QaaobaI da saMsaa haovao –
eh hr vaarI ]sao naUM hI ikyaaoM Baugatnaa pOMda hO Ć

kdI kdI saIta naUM maaoh AaOMda hO ravaNa to
[k AaohI saI ijasa naUM prvaah nahIM saI
ik saIta da ijasama sauccaa saI ik jaUza Ć

kdI kdI baaOMdla jaaMdI hO saIta
]sanUa bacaaONa Aa[yaa rama kaONa saI –
]sada ptI jaaM AyauQayaa naroSa Ć
AyauQayaa da hakma vaI kaONa saI –
ramacandr ik ]sada QaaobaI Ć

jao rama yakIna krda saI ]sadI inardaoSata da
taM Aap vaI ]sa naala jaMgala ikyaaoM na cailaAa Aa[yaa Ć
ikyaaoM ipta do AaiKyaaM banavaasa ilaAa jaa sakda hO –
AaOrt da saaqa dona la[- nahIM Ć

kdI kdI ]sada jaI krda hO
]sa rama naUM AapNaI ku@KaoM janaimaAa hunda
AapNaI CatI do vaOraga naUM
CatI do duQa ivaca pa ko
rama do AMdr ]tar doMdI

]sao pla ]sanaUM eh vaI samaJa nahIM AaOMda
ik ]sadI ku@KaoM janamaoM putr – ]sada duQa pI ko
ikAaoM rama caMdr do GaaoD,o ]pr hI sauAar haonaa caahuMMdo nao Ć
ikAaoM ]naaM naUM samaJa nahIM AaOMda
ik Bajado haoe GaaoD,o ]%to caiZ,Aa taM jaa sakda hO
pr jaKmaI haoe ibanaaM ]troAa nahIM jaa sakda
ik marjaada do GaaoD,o ]pr –
hukma da caabauk fD, ko baOza manuaK
taktvar taM hao sakda hO pr sautMtr nahIM hunda

bahut saaocadI hO saIta
pr ]sanaUM samaJa nahIM AaOMda Á
ikAaOM mard –
taktvar haona dI gaulaamaI naUM palada hO Ć

Ajaoho plaaM ivaca saIta naUM lagada hO
Aaoh iknnaI sautMtr hO – – –

– Aaoh marjaada purSaaotma nahIM hO
– saMsakaraM do Aar par doK sakdI hO
– Qarma gua$ taoM ibanaa vaI saaoca sakdI hO
– Aaoh taktavar hO ikAaoMik ]sanaUM takt dI [cCa nahIM

[k AaohI taM hO
jaao sacamauca sautMtr hO – – .

 

dIp jalata rho

kao[- dIp tao jalata rho
baoSak jalao na sacamauca maoM vah
baoSak jalao #yaalaaoM maoM hI
dIp sada hI jalato hOM
phlao phla #yaalaaoM maoM hI.

AMtsa jagamaga jagamaga haota
paMva yaa~I hao jaato hOM
imaT jaatI dRiYT kI saImaa
saInao maoM laaO jaI ]ztI hO.

dohlaI }pr jalata dIpk
haota ek inamaM~Na jaOsaa
inamaM~Na– iksaI mausaaiÔr kao
inamaM~Na– ApnaI ihmmat kao
inamaM~Na– ibasaro sapnao kao.

idyaa jalaae rKnao kao
daonaaoM haqa AaoT hOM krto
dRiYT ]sa laaO kao inaharo
kaOna hvaa kI caala kao qaamaoM
badna trMigat hao ]zta hO
ivanaya ]magatI hO AaozaoM sao
idyaa jalaae rKnao kao
sava-sva hI jala saa ]zta hO.

kao[- dIp tao jalata rho
baoSak jalao #yaalaaoM maoM hI
dIp sada hI jalato hOM –
phlao phla #yaalaaoM maoM hI.

BaoMT

fUla ko badlao
fUla nahIM caahta

tU maora fUla svaIkar kro
yahI caahta hMU.

tuJao BaoMT kr
jaba maOM laaOTUMgaa
maora fUla –
rh jaaegaa toro pasa
torI mahk –
Aa jaaegaI maoro saaqa.

rba

maOM Akolaa qaa
bahut hI Dra huAa

vao khnao lagao
'ek rba inaima-t kr lao
jaao sadOva toro AMga saMga rho.'

maOMnao vahI ikyaa–

kuC idnaaoM baad ifr Aae vaao
Dr maora ABaI nahIM qaa ]tra.

khnao lagao
'rba kao taktvar kr do
savaa-iQak taktvar
saba duinayaa sao baZ,kr
Kud sao BaI baZ,kr.'

maOMnao ikyaa –
AaOr maora Dr dUr huAa.

Aba khtoM hOM –
'rba sao Dr
vah tuJa sao
saba duinayaaM sao
hO taktvar
hma samaIp hOM ]sako
hma sao BaI Dr.'

phlao Drta qaa isaÔ- Akolaopna sao
Aba Drta hMU
p`Bau sao BaI AaOr
]na saba sao BaI –.

ikrae ka Gar

maOM ikrae ko Gar maoM rhta hUM

Gar kh rha hO :

maOM tao isaÔ- Gar hUM
mauJao ikrae ka haonao ka Étbaa tUnao idyaa hO.

maOM tuJao saMBaalatI hu[-
torI maaM hUM
torI p`tIxaa krtI
torI sahcarI
hr ?tu maoM tora saaqa dota
tora bahna Baa[- hUM
torI Qaraohr saMBaala ko rKta
tora ima~ .

tU saMgaIt Caoho
maOM gaUMja ]zta
tU jaao caaho SaaMit
maOM hr Saaor varja dota hUM

toro ]na sauMdr rhsyaaoM ka
ivaSvaasa pa~ hUM
ijana ka AanaMd nahIM lao pata
tU idna ko ]jaalao maoM

maoro pT isaÔ- toro ilae Kulato hOM
yaa ifr toro ip`yajanaaoM ko ilae
tU Aae
na Aae
calaa jaaeM –
torI p`tIxaa krta maOM khIM nahIM jaata–

@yaa ifr BaI maOM tora 'Apnaa' nahIMĆ

mauJao bata @yaa hO AMtr
mauJa maoM AaOr toro ]sa BaavaI Gar maoM
ijasao tU kBaI Apnaa khogaa

maOM maaOna hUM

maorI AaMKaoM maoM
namaI ]tr Aa[- hO
maOMnao AaMgana maoM
fUlaaoM kI jaD,oM raop dI hOM
AagaamaI bahar maoM yao lahlahaeMgaI
tba – maOM yahaM nahIM hUMgaa

maOM calaa jaa}Mgaa
Gar ko ilae maora Qanyavaad
yahaM iKlaa rh jaaegaa.

dIpk ko paMva

AMQakar kho :
maOM dIpk ko paMva ZaMp laota hUM
yah khIM nahIM jaata

dIpk kho :
maOM ]na saba maoM ivacarta hUM
jaao maoro p`kaSa maoM ivacarto hOM – –.

caIK

jaba` janaah kI sata[- laD,kI nao kha
'ijasma kao maMidr khnao vaalao kiva
maorI pID,a kao BaI rah idKa–'

nat nayanaaoM sao kiva nao kha¸
'toro maMidr kI dhlaIja, pr
toro hI r@t sao baila donao vaalaaoM ka
caohra qaa maoro jaOsaa
AaMKoM AaOr haqa BaI maoro jaOsao
maOM ikna haqaaoM sao klama ]za}MĆ

laD,kI nao kha :
'kiva isaÔ- haqa hI nahIM¸
ijasma hI nahIM¸
mana BaI haota hO
caotnaa BaI –'

'tora ija,Ë krnao kao
tuJao ifr sao inava-s~ krnao ka saahsa–
mauJa maoM nahIM'

'kao[- samaya qaa maOM ijasma qaI¸ mana qaI
Aaja tao maOM inapT pID,a hMU
pID,a pr kao[- vas~ nahIM haota'

'torI pID,a kI p`Kr QaUp sao
Sabd maoro kMz maoM hI saUK gae hOM'

'maorI pID,a kao Sabd nahIM kMz caaihe
jahaM sao vah caIK bana kr inakla sako– kiva
@yaa tuma vah caIK banaaogaoĆ
jaao kMz maoM hI GauT kr rh ga[- caIK kao doK fUTtI hOĆ'

vao pUCto hOM

iktnao saaro svaPna –
iktnao mama- –
iktnao hI saca –

mauJao CU kr khto hOM–

toro pasa haqa hOM –
haqaaoM maoM bala hO –
toro pasa dRiYT hO –
AaOr ek ija*vaa BaI –

hmaoM Kaolata @yaaoM nahIMĆ
tumho maaM bananaa nahIM AataĆ

saIta

nahIM samaJa patI saIta

ik caaho yah– janak ka kt-vya hao
– dSarqa ka sammaana
– rama kI mayaa-da
– laxmaNa kI roKa
– ravaNa ka AhMkar
– Aqavaa QaaobaI ka saMSaya
@yaaoM ]sao hI Baaoganaa pD,ta hO hr baarĆ

kBaI kBaI saIta ka maaoh jagata hO – ravaNa ko p`it
ek vahI tao qaa ijasao nahIM qaI icaMta
ik ]saka tna piva~ hO yaa Apiva~

kBaI kBaI duivaQaa maoM pD, jaatI saIta
]sao bacaanao Aayaa rama kaOna qaa –
]saka pit Aqavaa AvaQa naroSaĆ
AvaQa ka Saasak BaI kaOna qaa –
svayaM rama yaa QaaobaI ]sakaĆ

yaid rama kao qaa ivaSvaasa ]sakI inadao-Yata ka
tao svayaM BaI ]sako saaqa vana maoM @yaaoM na calaa AayaaĆ
@yaaoM ipta ka AadoSa pakr tao ilayaa jaa sakta hO banavaasa
pr AaOrt ka saaqa donao kao nahIMĆ

kBaI kBaI ]saka mana yah BaI caaho –
ApnaI kaoK sao janmaa haota ]sanao rama kao
ApnaI CatI ka saara ivaraga
Apnao dUQa maoM Dala
]tar dotI vah rama ko AMdr

tBaI yah samaJa na patI vah
ik ]saIkI kaoK sao janmao ]sako Apnao pu~
pI kr ]saka hI dUQa
@yaaoM caahoM rama ko GaaoD,o pr hI caZ,naaĆ
vao @yaaoM na samaJaoM
ik –Baagato hue GaaoDo, pr savaar tao huAa jaa sakta hO
pr Gaayala hue bagaOr ]tra nahIM jaa sakta
ik – mayaa-da ko ASva pr AadoSa ka caabauk qaamaoM baOza maanava
taktvar tao hao sakta hO¸ pr svatM~ nahIM hao sakta

bahut bahut saaocatI saIta
ifr BaI samaJa na Aata :
@yaaoM palata mad- sada –
taktvar haonao kI eosaI prtM~taĆ

eosao plaaoM maoM vah saaocatI –
vah iktnaI svatM~ hO –
– vah mayaa-da puÉYaao<ama nahIM
– vah saMskaraoM ko Aar par doK saktI hO
– vah Qama- gau$ ko ibanaa BaI saaoca saktI hO
– vah taktvar hO – @yaaoM jaao ]sao takt kI [cCa nahIM

ek vahI tao hO
jaao vaastva maoM svatM~ hO.

Anauvaadk : SakuMtlaa

16 frvarI 2005

 

इस रचना पर अपने विचार लिखें    दूसरों के विचार पढ़ें 

अंजुमनउपहारकाव्य चर्चाकाव्य संगमकिशोर कोनागौरव ग्राम गौरवग्रंथदोहेरचनाएँ भेजें
नई हवा पाठकनामा पुराने अंक संकलन हाइकु हास्य व्यंग्य क्षणिकाएँ दिशांतर समस्यापूर्ति

© सर्वाधिकार सुरक्षित
अनुभूति व्यक्तिगत अभिरुचि की अव्यवसायिक साहित्यिक पत्रिका है। इसमें प्रकाशित सभी रचनाओं के सर्वाधिकार संबंधित लेखकों अथवा प्रकाशकों के पास सुरक्षित हैं। लेखक अथवा प्रकाशक की लिखित स्वीकृति के बिना इनके किसी भी अंश के पुनर्प्रकाशन की अनुमति नहीं है। यह पत्रिका प्रत्येक सोमवार को परिवर्धित होती है

hit counter